TAHDİT
Tahdit : Sınırlama, çevreleme, çevresini daraltma (TDK)
Dünya bir tarafta pandemi ile mücadele ederken diğer tarafta küresel ticareti kesintiye uğratmadan sürdürmek için savaşıyor. Ülkemizde aynı doğrultuda salgın ile mücadelesinin yanında gerek iç ticareti canlı tutmak gerekse tedarik problemleri, maliyet artışları gibi olumsuzluklara rağmen dış ticaretini arttırmak için gayret gösteriyor.
Bu noktada özellikle ihracat hacmindeki artışın en somut göstergesi 2021’in son ayında Muratbey Gümrük Müdürlüğü’nden tescil edilen 1 milyonuncu ihracat beyannamesi oldu. Bu sayı bir gümrük müdürlüğünde bugüne kadar ulaşılan en yüksek rakam olması açısından tarihte yerini aldı.
Dış ticaret hacminde yaşanan artış Gümrük Müşavirlerini de etkilemiş, iş hacimlerini arttırmıştır. Günümüzde Gümrük Müşaviri İzin Belgesine sahip toplam kişi sayısının yaklaşık 3,600 civarında olduğu değerlendirilmektedir, bu sayıdan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri ile hâlihazırda aktif olarak mesleği icra etmeyen Gümrük Müşavirlerinin sayısı çıkarıldığında fiilen beyanname imzalayan Gümrük Müşaviri sayısının 3,600 ün oldukça altında olduğu gözlemlenmektedir. Sektörümüzdeki pazar payları nedeniyle de bir Gümrük Müşaviri günde 10 adet beyanname imzalarken başka bir Gümrük Müşaviri günde 60 adet beyanname imzalayabilmektedir.
Özellikle büyük ölçekli şirketlerdeki beyanname sayısının fazla olması nedeniyle bir Gümrük Müşavirinin yılda 15 binin üzerinde beyanname imzalaması söz konusu olabilmektedir. Bu durum günlük belli bir beyanname sayısının üzerine çıkıldığında Gümrük Müşaviri açısından kontrolün azalma ihtimali nedeniyle hatalı beyan yapma riskini ortaya çıkarabilmektedir.
Bu noktada yapılacak bir düzenleme ile Gümrük Müşaviri üzerindeki yükü ve hatalı beyan riskini azaltmak amacıyla imzalanacak beyanname sayısına “tahdit” koymanın yerinde bir uygulama olacağını düşünüyorum. Böyle bir düzenleme gümrük idaresine verilecek beyannameler üzerindeki kontrolü arttıracağı gibi ilave istihdam sağlaması açısından da faydalı olacaktır.
Yapılacak düzenleme ile sınırı aşan müşavire ait beyannamelerde risk kriteri değiştirilebilir. Bu değerlendirme toplam beyanname sayısı üzerinden aylık olarak yapılabileceği gibi yıllık bazda toplam beyanname sayısı üzerinden de yapılabilir. Örnek ile açıklamak gerekirse “aylık 500 adet, yıllık 6,000 adedi aşan beyanda bulunan Gümrük Müşaviri tarafından verilecek beyannameler daha fazla muayeneye tabi tutulabilir” şeklinde veya “yıllık 5,000 adedi aşan beyanda bulunan Gümrük Müşaviri tarafından verilecek beyannameler daha fazla muayeneye tabi tutulabilir” şeklinde bir düzenleme söz konusu olabilir.
İstihdam yaratırken dikkate almamız gereken bir diğer husus ise tüzel kişilik şeklinde yürütülen faaliyetlerde Gümrük Müşavirinin hisse sorunudur. Tıpkı YGM sisteminde olduğu gibi tüzel kişilik olarak yürütülen faaliyetlerde şirkete ortak olacak Gümrük Müşavirinin asgari hisse oranının belirlenmesinin “şekli ortaklıkların” önüne geçerek şirket ortaklarının hak ve menfaatlerinin korunması açısından faydalı olacağı kanaatindeyim.
Vesile ile tüm meslektaşlarımın yeni yılını kutlar, sağlıklı ve mutlu yıllar dilerim.
Saygılarımla
Ali Kamer OBAN
Gümrük Müşaviri